Geen woorden, maar daden

Van enig optimisme is er voorlopig geen spoor. De pessimisten mogen weer in hun handen wrijven en hun inkt gebruiken om iedereen schrik aan te jagen. Zijn wij dan misschien blind of naïef?

Natuurlijk niet, we weten maar al te goed dat we midden in een diepe recessie zitten, dat de macro-economische cijfers barslecht zijn, dat de bedrijfswinsten zullen tuimelen, dat dividenden onder druk zullen komen en dat de balansen van de banken er op zijn minst beroerd uitzien. Maar moeten we vandaag plots paniek beginnen zaaien als de beurzen al 60 % gezakt zijn? Nu komen vertellen dat de beurzen 20 % zullen dalen, is misschien leuk om de krantenkoppen te halen, maar bereikt eerder het niveau van de toogfilosofen.

Het is net zoals een groep vissers die al midden in de storm zit, waarschuwen dat de wind de komende uren nog zal toenemen. Hetzelfde kan worden gezegd voor de beleggers. Het heeft geen zin meer om de beleggers vandaag schrik aan te jagen, dat moest begin 2008 gebeuren. Maar toen was het hot om iedereen te doen geloven dat de huidige crisis er nooit zou komen.

De tijd is echter aangebroken om lichtpunten te zoeken. We weten dat er na regen steeds zonneschijn komt en dat na elke orkaan de wind gaat liggen. Men weet ook dat er na elke recessie weer economische groei komt.

Sinds de Tweede Wereldoorlog hebben we in totaal twaalf recessies meegemaakt en telkens zijn de economieën uit hun deprimerend diepe dal gekropen. Gemiddeld zelfs na tien maanden al. Soms duurde het wat langer, zoals bij de oliecrisis in de jaren 70-80, toen de recessies gemiddeld 16 maanden duurden. De kans dat we de grootste recessie zullen meemaken sinds de Tweede Wereldoorlog, is zelfs heel reëel. Als we weten dat de crisis in de beruchte jaren 30 meer dan drie jaar heeft geduurd, moeten we voor de duur van de huidige recessie iets daartussen gaan zoeken. We houden het met wat we vandaag weten op 24 maanden. Dat betekent een herstel van de conjunctuur vanaf het vierde kwartaal 2009. Als we weten dat de beurzen zes tot negen maanden vooruitlopen, is de kans dus reëel dat we nu aan bodemkoersen (zie oktober, november) noteren. In zes maanden tijd hebben de overheden bovendien ook veel van deze crisis geleerd. Door een daadkrachtig optreden van de Vlaamse overheid was er gelukkig geen ruimte meer om de bank naar de haaien te helpen. Integendeel, door nogal betwiste activa op nul te waarderen en het kernkapitaal te versterken, ziet het er naar uit dat KBC nog de enige beursgenoteerde bank is die op langere termijn aandeelhouderswaarde zal creëren. Ook de ideeën van Obama zijn een stap in de goede richting. Zijn plannen om te investeren in hernieuwbare energie, gezondheidszorg en onderwijs (vaak het meest onderschatte kapitaal in de economie) zijn hoopvol. Hij lijkt er bovendien op gebrand deze plannen dadelijk te verwezenlijken.

Alain Deneef Hoofdredacteur