KLACHTEN

20 jaar JEP

Onlangs publiceerde de Jury voor Eerlijke Praktijken in de Reklame (JEP) haar aktiviteitenverslag over 1994. Daaruit blijkt dat de jury vorig jaar 265 klachten of vragen om voorafgaand advies rond reklame-uitingen te behandelen kreeg. Dat zijn er 9 meer dan in 1993, of een stijging van 3,5 %. Het aantal gevallen die betrekking hadden op dezelfde reklame-uiting en daarom in één enkel dossier terechtkwamen, lag wel lager. Het gevolg daarvan was dat er meer nieuwe dossiers geopend werden : 210, of 17 % meer dan in 1993 toen er 180 nieuwe dossiers waren. De jury stipt aan dat daarmee het rekordniveau van 1992 (230) benaderd wordt.

Het globale aantal voorgelegde gevallen daalde echter : 355 in 1994, tegenover 363 in 1993 (-2,2 %). Daarvan vielen er vorig jaar 90 buiten de bevoegdheid van de JEP, tegenover 107 in 1993. Naar eigen zeggen houdt de jury zich uitsluitend bezig met “… de inhoud van commerciële reklameboodschappen vanuit het standpunt van het publiek, met uitsluiting van partikuliere geschillen of geschillen tussen konkurrenten of andere handelspraktijken. “

Het aantal vragen om voorafgaand advies bedroeg 44 % van de behandelde gevallen : dat is een voortzetting van de gestadige stijging sinds 1987, toen dergelijke vragen nog maar 21 % van het totaal innamen. Klachten van konsumenten waren vorig jaar goed voor 42 % van het totaal (37 % in 1993) ; de klachten van ondernemingen bleven beperkt tot 5 % (in 1993 nog 13 %). De JEP blijkt ook veel minder vaak zelf het initiatief te nemen voor een onderzoek : vorig jaar gebeurde dat in 9 % van de gevallen, waar het in 1987 nog 29 % was.

De vragen om voorafgaand advies zijn vooral afkomstig van de media (54 %) en van reklamebureaus (36 %). Ze gaan in hoofdzaak over reklame voor gezondheidsprodukten (in brede zin). Bij de klachten van bedrijven was er een licht overwicht van dergelijke gevallen, en ook de eigen initiatieven van de jury richtten zich vooral op gezondheidsprodukten. De klachten van konsumenten hadden grotendeels te maken met reklame voor thuiswerk, textiel en kleding, auto’s, uitgeverijen.

De grootste massa van de klagers/adviesvragers zit in Brussel (27 % van de konsumenten, 57 % van de ondernemingen). Antwerpen is een goede tweede met 18 % van de konsumenten en 21 % van de bedrijven).

In haar aktiviteitenverslag gaf de JEP ook cijfers over de media waarin de gewraakte uitingen verschenen of waarin de ter advies voorgelegde gevallen zouden verschijnen. Bij de klachten van konsumenten gaat het vooral om advertenties in dagbladen (22 %) of huis-aan-huisbladen (21 %) en om affiches (20 %). De vragen om voorafgaand advies hadden grotendeels betrekking op weekbladadvertenties (30 %), tv-spots (28,5 %) en dagbladadvertenties (24 %).

Welk effekt hebben de klachten of vragen om advies ? Vorig jaar sloot de jury 201 dossiers af. Bij 65 daarvan werd geoordeeld dat het wel door de beugel kon ; 115 reklame-uitingen werden gewijzigd of stopgezet. In elf gevallen ging het om een éénmalige of reeds beëindigde campagne : daar gaf de jury een aanbeveling voor de toekomst. Drie dossiers werden behandeld door de gerechtelijke instanties.

1994 was voor de JEP het twintigste werkjaar. In die twee decennia werden er 481 zittingen gehouden, waarbij men zich boog over 4733 gevallen.